Am gymorth ar unwaith ar unrhyw adeg, ffioniwch ni ar 03300 564456 (24 awr)
Profiad Niweidiol yn ystod Plentyndod (ACE) – profiadau dirdynnol neu drawmatig a all gael effaith enfawr ar blant a phobl ifanc drwy gydol eu hoes.
Mae adnabod ac asesu risg yn arfer hanfodol i gadw pobl yn ddiogel mewn achosion o gam-drin domestig a thrais rhywiol. Cynhelir asesiadau risg gan weithwyr cymorth fel rhan o'r broses rheoli risg a chynllunio diogelwch.
Cwrs o ymddygiad gan berson y mae ef neu hi yn gwybod neu y dylai wybod ei fod yn gyfystyr ag aflonyddu ar y llall.
Aflonyddu rhywiol yw unrhyw ymddygiad rhywiol digroeso sy’n peri tramgwydd i chi neu sy’n gwneud i chi deimlo’n ofidus, wedi’ch dychryn neu wedi’ch bychanu. Gall bwlio/aflonyddu rhywiol gynnwys: rhywun yn gwneud sylwadau neu ystumiau diraddiol yn rhywiol; rhywun yn syllu ar eich corff; e-byst neu negeseuon testun gyda chynnwys rhywiol; Rhoi pwysau ar rywun i wneud secstio; ymddygiad corfforol, gan gynnwys datblygiadau rhywiol digroeso a chyffwrdd.
Mae anffurfio organau cenhedlu benywod neu FGM yn cyfeirio at weithdrefnau sy’n newid yn fwriadol neu’n achosi anaf i organau rhywiol merched am resymau anfeddygol. Mae FGM yn cael ei gydnabod yn rhyngwladol fel trosedd hawliau dynol ac mae’n anghyfreithlon yn y DU.
Mae DASH yn cyfeirio at Fodel Adnabod ac Asesu Risg a ddefnyddir gan weithwyr proffesiynol sy'n gweithio ym maes diogelu'r cyhoedd. Pwrpas DASH yw cydnabod ac asesu fel y gellir nodi Cam-drin Domestig, Stelcian, Aflonyddu a Thrais ar sail Anrhydedd, a'i atal, a chynnal ymyriadau.
Diddymwyd caethwasiaeth yn swyddogol flynyddoedd lawer yn ôl – ac eto mae’n dal i ddigwydd heddiw yn y rhan fwyaf o wledydd ledled y byd, gan gynnwys yn y DU. Mae caethwasiaeth fodern a masnachu mewn pobl yn aml yn arwain at gamfanteisio rhywiol, lle mae dioddefwyr yn cael eu gorfodi i gyflawni gweithredoedd anghydsyniol neu rywiol yn erbyn eu hewyllys (fel puteindra, gwaith hebrwng a phornograffi).
Cymryd rheolaeth dros berson drwy reoli ei gyllid, cael gwared ar unrhyw annibyniaeth neu ymreolaeth a chreu dibyniaeth ariannol. Gall hefyd gynnwys rheoli potensial enillion yn y dyfodol trwy atal y person rhag cael swydd neu addysg.
Defnyddio grym corfforol i niweidio person arall yn fwriadol.
Unrhyw ddigwyddiad neu batrwm o ddigwyddiadau o ymddygiad sy’n rheoli, yn gorfodi neu’n bygwth, trais neu gamdriniaeth rhwng y rhai 16 oed a throsodd sydd, neu sydd wedi bod, yn bartneriaid agos neu’n aelodau o’r teulu waeth beth fo’u rhyw neu rywioldeb. Gall y cam-drin gynnwys cyfuniad o gam-drin seicolegol, corfforol, rhywiol, ariannol ac emosiynol, ond nid yw'n gyfyngedig i hynny.
Fe'i defnyddir yn aml yn gyfnewidiol â Cham-drin Ariannol, sy'n rheoli person trwy reoli ei arian, cael gwared ar unrhyw annibyniaeth neu ymreolaeth a chreu dibyniaeth ariannol. Gall hefyd gynnwys rheoli potensial enillion yn y dyfodol trwy atal y person rhag cael swydd neu addysg.
Camdriniaeth sy’n cael ei nodweddu gan roi trawma seicolegol i berson arall, gan gynnwys gorbryder, iselder neu anhwylder straen wedi trawma (PTSD). Gall gynnwys bwlio, dibwyllo neu ddulliau eraill o greu anghydbwysedd pŵer. Gellir cyfeirio ato hefyd fel cam-drin seicolegol.
Gweithred sengl neu ailadroddus neu ddiffyg gweithredu priodol, sy’n digwydd o fewn unrhyw berthynas lle mae disgwyliad o ymddiriedaeth, sy’n achosi niwed neu drallod i berson hŷn.
Cam-drin plant yw unrhyw weithred gan berson arall – oedolyn neu blentyn – sy’n achosi niwed sylweddol i blentyn. Gall fod yn gorfforol, rhywiol neu emosiynol, ond gall fod yr un mor aml â diffyg cariad, gofal a sylw. Mae'n aml yn digwydd dros gyfnod o amser, yn hytrach na bod yn ddigwyddiad untro.
Mae cam-drin plant yn rhywiol yn golygu gorfodi neu hudo plentyn neu berson ifanc i gymryd rhan mewn gweithgareddau rhywiol, p'un a yw'r plentyn yn ymwybodol o'r hyn sy'n digwydd ai peidio.
Ymddygiad rhywiol annymunol gan un person i'r llall. Mae hyn yn aml yn cael ei wneud trwy rym neu drwy gymryd mantais o'r person arall. Defnyddir y term hwn yn gyffredinol pan fo ymddygiad rhywiol yn rheolaidd neu dros gyfnod hir o amser.
Camdriniaeth sy’n cael ei nodweddu gan roi trawma seicolegol i berson arall, gan gynnwys gorbryder, iselder neu anhwylder straen wedi trawma (PTSD). Gall gynnwys bwlio, dibwyllo neu ddulliau eraill o greu anghydbwysedd pŵer. Gellir cyfeirio ato hefyd fel cam-drin seicolegol.
Unrhyw weithred sy'n niweidio neu'n anafu person arall yn fwriadol. Yn fyr, mae rhywun sy'n niweidio rhywun arall yn fwriadol mewn unrhyw ffordd yn cyflawni cam-drin.
Person sy'n peri i berson arall gael ei gam-drin.
Camfanteisio rhywiol yw ecsbloetio pobl ifanc ac oedolion trwy gyfnewid rhyw neu weithredoedd rhywiol am arian, cyffuriau, bwyd, lloches, rhoddion ac amddiffyniad. Gall camfanteisio rhywiol ddigwydd yn unrhyw le, gan gynnwys ar y stryd, mewn puteindai/parlyrau, ar-lein a gall hefyd gynnwys masnachu mewn pobl.
Mae camfanteisio’n rhywiol ar blant yn fath o gam-drin plant yn rhywiol. Mae’n digwydd pan fydd unigolyn neu grŵp yn manteisio ar anghydbwysedd pŵer i orfodi, trin neu dwyllo plentyn neu berson ifanc o dan 18 oed i weithgarwch rhywiol (a) yn gyfnewid am rywbeth y mae’r dioddefwr ei angen neu ei eisiau, a/neu (b) er budd ariannol neu statws uwch y cyflawnwr neu'r hwylusydd.
Casineb at Fenywod yw casineb, dirmyg at, neu ragfarn yn erbyn menywod neu ferched. Gall hefyd gyfeirio at systemau cymdeithasol neu amgylcheddau lle mae menywod yn wynebu gelyniaeth a chasineb oherwydd eu bod yn fenywod mewn byd a grëwyd gan ddynion ac ar eu cyfer - patriarchaeth hanesyddol.
Therapi siarad sy'n cynnwys therapydd hyfforddedig yn gwrando arnoch chi ac yn eich helpu i ddod o hyd i ffyrdd o ddelio â materion emosiynol.
Yn ôl y gyfraith, mae person yn cydsynio i weithgaredd rhywiol os yw'n cytuno trwy ddewis, a bod ganddo'r rhyddid a'r gallu i wneud y dewis hwnnw.
Camdriniwr, neu - yn ehangach - person sy'n cyflawni gweithred niweidiol, anghyfreithlon neu anfoesol.
Os ydych chi’n pryderu bod gan bartner newydd, cyn-bartner neu bartner presennol orffennol difrïol gallwch ofyn i’r heddlu wirio dan y Cynllun Datgelu Trais Domestig (a elwir hefyd yn ‘Deddf Clare’). Dyma eich ‘hawl i ofyn’. Os yw cofnodion yn dangos y gallech fod mewn perygl o gam-drin domestig, bydd yr heddlu’n ystyried datgelu’r wybodaeth. Gellir gwneud datgeliad os yw'n gyfreithiol, yn gymesur ac yn angenrheidiol i wneud hynny.
Cefnogaeth gan gymheiriaid yw pan fydd pobl yn defnyddio eu profiadau eu hunain i helpu ei gilydd.
Cymorth yn y gymuned, sy’n gysylltiedig â thai, i bobl sy’n profi cam-drin domestig, neu sydd wedi profi cam-drin domestig yn ddiweddar.
Gwasanaethau cymorth gyda’r nod o wella sgiliau ac arferion magu plant er mwyn mynd i’r afael ag anghenion corfforol, emosiynol a chymdeithasol plant.
Mae MARAC, neu gynhadledd asesu risg aml-asiantaeth, yn gyfarfod lle rhennir gwybodaeth am yr achosion cam-drin domestig risg uchaf rhwng cynrychiolwyr heddlu lleol, y gwasanaeth prawf, iechyd, amddiffyn plant, ymarferwyr tai, Cynghorwyr Trais Domestig Annibynnol (IDVAs) ac arbenigwyr eraill o’r sectorau statudol a gwirfoddol.
Gweithiwr arbenigol hyfforddedig sy'n darparu cymorth gwaith achos tymor byr i ganolig i ddioddefwyr cam-drin domestig risg uchel.
Gweithiwr arbenigol hyfforddedig sy'n darparu cymorth gwaith achos tymor byr i ganolig i ddioddefwyr cam-drin rhywiol.
Os ydych chi’n pryderu bod gan bartner newydd, cyn-bartner neu bartner presennol orffennol difrïol gallwch ofyn i’r heddlu wirio dan y Cynllun Datgelu Trais Domestig (a elwir hefyd yn ‘Deddf Clare’). Dyma eich ‘hawl i ofyn’. Os yw cofnodion yn dangos y gallech fod mewn perygl o gam-drin domestig, bydd yr heddlu’n ystyried datgelu’r wybodaeth. Gellir gwneud datgeliad os yw'n gyfreithiol, yn gymesur ac yn angenrheidiol i wneud hynny.
Y broses o lunio cynllun gweithredu a all helpu i gadw unigolion yn fwy diogel os ydynt mewn perygl gan gamdriniwr.
Plant a phobl ifanc
Mae DASH yn cyfeirio at Fodel Adnabod ac Asesu Risg a ddefnyddir gan weithwyr proffesiynol sy'n gweithio ym maes diogelu'r cyhoedd. Pwrpas DASH yw cydnabod ac asesu fel y gellir nodi Cam-drin Domestig, Stelcian, Aflonyddu a Thrais ar sail Anrhydedd, a'i atal, a chynnal ymyriadau.
Mae'r term datgeliad yn cyfeirio at ddigwyddiad o gam-drin yn cael ei adrodd. Mae datgeliad yn awgrymu bod popeth yn cael ei ddweud ymhen rhyw dro, ond yn aml gall y rhai sy'n datgelu wneud hynny fesul tipyn, gan roi awgrymiadau bod rhywbeth o'i le.
Y Ddeddf Cam-drin Domestig yw’r ddeddf gyntaf i ddarparu diffiniad cyfreithiol o ‘Cam-drin Domestig’. Mae’r Ddeddf yn caniatáu ar gyfer cydnabyddiaeth ehangach mewn perthynas â throseddau sy’n ymwneud â cham-drin domestig yn ogystal â chydnabod dioddefwyr, goroeswyr a chyflawnwyr. Mae’n pwysleisio nad trais corfforol yn unig yw Cam-drin Domestig, ond gall hefyd fod yn gam-drin emosiynol, rheolaethol, gorfodol ac economaidd.
Diben y Ddeddf VAWDASV yw gwella ataliaeth, amddiffyniad a chymorth i bobl y mae VAWDASV yn effeithio arnynt ledled Cymru. Cyflwynodd ddwy ddyletswydd i gyrff cyhoeddus: Fframwaith Hyfforddi Cenedlaethol - i helpu gweithwyr proffesiynol i ymdrin â datgeliadau o gam-drin a sicrhau ymagwedd gyson ar draws gwasanaethau - a 'Gofyn a Gweithredu' - dull syml sy'n ei gwneud yn ofynnol i weithwyr proffesiynol nodi dangosyddion cam-drin, gofyn i ddefnyddwyr gwasanaethau a ydynt yn profi cam-drin, a gweithredu yn briodol ar unrhyw ddatgeliadau
Math o gam-drin seicolegol lle mae person neu grŵp yn achosi i rywun gwestiynu ei bwyll, ei atgofion neu ei ganfyddiad o realiti.
Person sydd wedi bod yn destun niwed.
Mesurau i amddiffyn iechyd, llesiant a hawliau dynol unigolion, sy’n caniatáu i bobl – yn enwedig plant, pobl ifanc ac oedolion agored i niwed – fyw’n rhydd rhag camdriniaeth, niwed ac esgeulustod.
Mae Diwrnod Rhyngwladol y Menywod (8 Mawrth) yn ddiwrnod byd-eang sy'n dathlu llwyddiannau cymdeithasol, economaidd, diwylliannol a gwleidyddol menywod. Mae'r diwrnod hefyd yn nodi galwad i weithredu ar gyfer cyflymu cydraddoldeb menywod.
Cael cefnogaeth gan berson arall i’ch helpu i fynegi eich barn a’ch dymuniadau, a’ch helpu i sefyll dros eich hawliau.
Wrth ei graidd, ffeministiaeth yw'r gred mewn cydraddoldeb cymdeithasol, economaidd a gwleidyddol llawn i fenywod. Mae mudiad Cymorth i Fenywod yn cydnabod bod trais yn erbyn menywod yn ganlyniad i anghydraddoldeb rhyw mewn cymdeithas.
Proses o ymholi wedi’i dargedu ar draws gwasanaeth cyhoeddus Cymru mewn perthynas â thrais yn erbyn menywod, cam-drin domestig a thrais rhywiol a phroses o ymholi arferol o fewn lleoliadau iechyd meddwl a cham-drin plant gwasanaethau mamau a bydwreigiaeth.
Rhoddir Gorchymyn Amddiffyn rhag Stelcian gan lys ynadon er mwyn gosod gofynion neu gyfyngiadau ar unigolyn. Yn nodweddiadol, byddai hyn yn cael ei wneud i amddiffyn dioddefwr stelcian rhag stelciwr. Nid oes angen i gyflawnwr gael ei ddyfarnu'n euog o drosedd i gael SPO.
Os yw'r heddlu'n cyhuddo'ch camdriniwr a bod yr achos yn mynd i'r llysoedd troseddol yna fe all y llys wneud gorchymyn atal i'ch amddiffyn. Mae gorchymyn atal yn orchymyn llys sy’n gwahardd eich camdriniwr rhag gwneud rhai pethau fel cysylltu â chi neu fynd i’ch man gwaith neu gyfeiriad cartref. Mae torri gorchymyn atal yn drosedd.
Yn yr un modd â’r Gorchymyn Diogelu Trais Domestig blaenorol, mae DAPOs yn orchymyn sifil sy’n llenwi bwlch wrth ddarparu amddiffyniad i ddioddefwyr trwy roi mesurau amddiffynnol ar waith yn syth ar ôl digwyddiad trais domestig, lle nad oes digon o dystiolaeth i gyhuddo cyflawnwr a darparu amddiffyniad i ddioddefwr trwy amodau mechnïaeth. Gall DAPO osod gwaharddiadau a gofynion cadarnhaol ar gyflawnwyr.
Wedi’i gyhoeddi gan lys teulu, mae gorchymyn meddiannaeth yn nodi pwy sydd â’r hawl i aros yn y cartref teuluol, pwy all ddychwelyd a phwy ddylai gael eu gwahardd.
Mae gorchymyn peidio ag ymyrryd yn fath o waharddeb y gallwch wneud cais amdani drwy'r llys teulu. Rhoddir y gorchmynion hyn er mwyn atal partner, neu gyn-bartner (neu unigolyn cysylltiedig), rhag achosi niwed i chi neu blant.
Person sy'n parhau yn wyneb adfyd, yn goroesi er gwaethaf trawma.
Mae Heb Hawl i Gyllud Cyhoeddus yn amod sy’n berthnasol i’r rhan fwyaf o ymfudwyr yn y DU nes eu bod wedi cael statws sefydlog parhaol o’r enw Caniatâd Amhenodol i Aros neu wedi brodori fel dinasyddion. Mae hyn yn golygu nad oes ganddynt hawl i'r mwyafrif o fudd-daliadau lles, gan gynnwys cymhorthdal incwm, budd-dal tai ac ystod o lwfansau a chredydau treth.
Fel yr Hysbysiad Diogelu Trais Domestig blaenorol, mae DAPN yn rhoi amddiffyniad ar unwaith i ddioddefwyr yn dilyn digwyddiad. Mae DAPN yn cael ei gyhoeddi gan yr heddlu a gallai, er enghraifft, fynnu bod cyflawnwr yn gadael cartref y dioddefwr am hyd at 48 awr.
Mae ISP yn gynllun personol sy’n helpu rhywun i baratoi, ymlaen llaw, ar gyfer sefyllfa dreisgar neu ddifrïol. Gall ISP helpu i gynyddu diogelwch dioddefwr a'i deulu. Nid yw'n gyfyngedig i, ond gall gynnwys: meddwl ymlaen llaw ar sut y gallech ymateb mewn sefyllfaoedd amrywiol; pacio bag brys gydag arian, meddyginiaeth, ac eitemau pwysig eraill y gallai fod eu hangen arnoch; cynllunio llwybr dianc; cadw rhifau ffôn pwysig o bobl neu sefydliadau a all helpu.
Yr acronym ar gyfer pobl lesbiaidd, hoyw, deurywiol, trawsryweddol, cwiar, pobl sy'n cwestiynu ac ace.
Llinell gymorth genedlaethol i bobl yng Nghymru, yn darparu cymorth a chyngor ar drais yn erbyn menywod, cam-drin domestig a thrais rhywiol.
Mae lloches yn dŷ diogel lle gall menywod a phlant sy'n dioddef cam-drin domestig aros yn rhydd rhag ofn.
Mae MARAC, neu gynhadledd asesu risg aml-asiantaeth, yn gyfarfod lle rhennir gwybodaeth am yr achosion cam-drin domestig risg uchaf rhwng cynrychiolwyr heddlu lleol, y gwasanaeth prawf, iechyd, amddiffyn plant, ymarferwyr tai, Cynghorwyr Trais Domestig Annibynnol (IDVAs) ac arbenigwyr eraill o’r sectorau statudol a gwirfoddol.
Masnachu mewn pobl yw masnachu pobl at ddibenion llafur gorfodol, caethwasiaeth rywiol, neu ecsbloetio rhywiol masnachol ar gyfer y masnachwr mewn pobl neu eraill.
Mae meithrin perthynas amhriodol yn digwydd pan fydd rhywun yn meithrin cysylltiad emosiynol â phlentyn er mwyn ennyn eu hymddiriedaeth at ddibenion cam-drin rhywiol, camfanteisio rhywiol neu fasnachu mewn pobl. Gall plant gael eu paratoi ar-lein neu wyneb yn wyneb, gan ddieithryn neu gan rywun y maent yn ei adnabod.
Mae mentora yn paru plentyn â mentor, gan hwyluso amser di-broblem gyda model rôl cadarnhaol.
Ganed y mudiad Cymorth i Fenywod yn gynnar yn y 1970au, pan ddechreuodd menywod sefydlu llochesi ar draws y DU. Ers hynny mae wedi tyfu i fod yn fudiad rhyngwladol sy'n ymgyrchu dros gyfiawnder ac yn cefnogi holl oroeswyr a dioddefwyr trais domestig.
Yn Neddf Cydraddoldeb 2010, nodwyd naw nodwedd fel 'nodweddion gwarchodedig': oedran; anabledd; ailbennu rhywedd; priodas a phartneriaeth sifil; beichiogrwydd a mamolaeth; hil; crefydd neu gred; rhyw; cyfeiriadedd rhywiol. Nod y Ddeddf Cydraddoldeb yw amddiffyn pobl rhag gwahaniaethu oherwydd eu nodweddion gwarchodedig.
System o gymdeithas neu lywodraeth lle mae dynion yn dal y pŵer a menywod yn cael eu cau allan i raddau helaeth ohoni.
Mae Pornograffi Dial yn rhannu deunyddiau preifat, rhywiol, naill ai lluniau neu fideos, o berson arall heb eu caniatâd a gyda'r pwrpas o achosi embaras neu drallod. Bellach yn drosedd, mae’n berthnasol ar-lein ac all-lein ac mae’n cynnwys uwchlwytho delweddau ar y rhyngrwyd, rhannu drwy neges destun ac e-bost, neu ddangos delwedd gorfforol neu electronig i rywun.
Mae Timau Amddiffyn Oedolion Agored i Niwed (POVA) yn gweithio i sicrhau bod pob oedolyn agored i niwed yn cael ei amddiffyn rhag camdriniaeth ac esgeulustod a phan fydd atgyfeiriad yn cael ei dderbyn efallai y bydd angen cymryd camau i gadw unigolion yn ddiogel rhag niwed gwirioneddol bellach neu risg o niwed.
Dogfen rhannu gwybodaeth yw PPN sy’n galluogi swyddogion heddlu i gofnodi pryderon diogelu pan gânt eu nodi. Lle bo angen, bydd y PPN yn cael ei anfon ymlaen at asiantaethau partner er gwybodaeth a chamau gweithredu pellach (e.e. cysylltu i gynnig cymorth, pan fydd caniatâd wedi’i roi).
Priodas dan orfod yw pan fyddwch yn wynebu pwysau corfforol i briodi (er enghraifft, bygythiadau, trais corfforol neu drais rhywiol) neu bwysau emosiynol a seicolegol (e.e. os gwneir i chi deimlo eich bod yn dod â chywilydd ar eich teulu). Mae mynd â rhywun dramor i’w orfodi i briodi (p’un a yw’r briodas dan orfod yn digwydd ai peidio) a phriodi rhywun nad oes ganddo’r galluedd meddyliol i gydsynio i’r briodas (p’un a yw dan bwysau i wneud hynny ai peidio) yn anghyfreithlon yng Nghymru a Lloegr.
Wedi'u datblygu i helpu pobl i gael mynediad at y gwasanaethau cywir yn ardal eu hawdurdod lleol trwy un llwybr unigol, mae Pyrth yn cael eu cydlynu gan dîm Cymorth Tai pob Cyngor unigol. Gall unigolion gyfeirio eu hunain at Borth eu cyngor neu gallant gael eu cyfeirio gan rywun sy'n eirioli ar eu rhan. Unwaith y derbynnir atgyfeiriadau, cânt eu hasesu a'u cyfeirio at y cynlluniau sy'n bodloni eu hanghenion a nodwyd.
Patrwm o frawychu, diraddio, ynysu a rheolaeth gyda defnydd neu fygythiad o drais corfforol neu rywiol
Mae Safety, Trust and Respect (Diogelwch, Ymddiriedaeth a Pharch) yn brosiect gan Cymorth i Fenywod Cyfannol, yn gweithio gyda phlant ifanc sydd wedi bod yn dystion i gam-drin domestig.
Mae stelcian ac aflonyddu yn digwydd nid yn unig mewn lleoliad cam-drin domestig - gall pobl gael eu stelcian gan ddieithriaid neu bobl rydych yn eu hadnabod hefyd. Mae stelcian yn fath penodol o aflonyddu, a ddisgrifir yn aml fel patrwm o ymddygiad digroeso, sefydlog neu obsesiynol sy’n ymwthiol, ac sy’n achosi ofn trais neu ddychryn a gofid difrifol.
Lansiwyd Strategaeth Cymru ar gyfer Trais yn Erbyn Menywod, Cam-drin Domestig a Thrais Rhywiol 2022 i 2026, ym mis Mai 2022, gan nodi chwe nod allweddol y bydd Llywodraeth Cymru, ynghyd â phartneriaid yn y sector cyhoeddus a’r trydydd sector yn ymrwymo iddynt.
Mae llawer o wahanol fathau o therapi, gan gynnwys therapïau siarad (e.e. cwnsela), therapïau creadigol (e.e. therapi cerdd/celf) yn ogystal â gwahanol ddulliau o ymdrin â’r broses therapiwtig.
(a) trais, bygythiadau o drais neu aflonyddu sy’n codi’n uniongyrchol neu’n anuniongyrchol o werthoedd, credoau neu arferion sy’n ymwneud â rhywedd neu dueddfryd rhywiol; (b) anffurfio organau cenhedlu benywod; (c) gorfodi person (boed drwy rym corfforol neu orfodaeth drwy fygythiadau neu ddulliau seicolegol eraill) i gymryd rhan mewn seremoni briodas grefyddol neu sifil (boed yn gyfreithiol-rwym ai peidio);
Pan fydd plentyn yn defnyddio cam-drin corfforol, seicolegol, emosiynol neu ariannol i ennill grym dros ei riant/rhieni neu ofalwyr.
Mae cam-drin o lasoed i riant yn digwydd pan fydd plentyn hŷn yn cam-drin ei riant yn gorfforol, yn emosiynol neu’n ariannol
Gall cyflawnwr gael unrhyw berthynas â dioddefwr, ac mae hynny'n cynnwys rôl partner agos. Ni waeth sut mae’r berthynas yn cael ei diffinio a gyda phwy mae’r berthynas, nid yw byth yn iawn cymryd rhan mewn gweithgaredd rhywiol heb ganiatâd rhywun.
Profiad menywod o drais ar sail rhywedd.
Mae trais ar sail anrhydedd neu HBV yn cyfeirio at gam-drin a gyflawnir i orfodi rheolau amrywiol gredoau, diwylliannau, gwerthoedd, a/neu normau cymdeithasol. Mae cyflawnwyr y math hwn o gamdriniaeth yn honni eu bod yn cynnal y rheolau hyn fel cyfiawnhad dros eu gweithredoedd. Mae'r math hwn o drais yn cael ei gyflawni'n fwy cyffredin yn erbyn menywod a merched.
Mae mynd trwy ddigwyddiadau dirdynnol, brawychus neu drallodus iawn yn cael ei alw’n drawma weithiau. Pan fyddwn yn siarad am drawma emosiynol neu seicolegol, efallai y byddwn yn golygu: sefyllfaoedd neu ddigwyddiadau rydym yn eu gweld yn drawmatig a/neu sut mae ein profiadau yn effeithio arnom. Gall digwyddiadau trawmatig ddigwydd ar unrhyw oedran a gallant achosi niwed hirdymor.
Diffiniad cyfreithiol y DU o dreisio yw treiddiad pidyn i fagina, anws neu geg person arall heb eu cydsyniad. Mae yna hefyd drosedd o 'ymosodiad rhywiol trwy dreiddiad' sy'n berthnasol i dreiddiad i unrhyw ran o'r corff heblaw'r pidyn neu unrhyw wrthrych, heb ganiatâd - gall hyn gario'r un dedfrydau â threisio.
Trais yn erbyn Menywod, Cam-drin Domestig a Thrais Rhywiol
Ystod o weithredoedd sydd wedi’u cynllunio i wneud person yn israddol a/neu’n ddibynnol trwy eu hynysu oddi wrth ffynonellau cymorth, manteisio ar eu hadnoddau a’u gallu er budd personol, eu hamddifadu o’r modd sydd eu hangen ar gyfer annibyniaeth, ymwrthedd a dianc, a rheoleiddio eu hymddygiad bob dydd.
Y diffiniad cyffredinol o ymosodiad rhywiol neu anweddus yw gweithred o drosedd gorfforol, seicolegol ac emosiynol ar ffurf gweithred rywiol, a achosir ar rywun heb ei ganiatâd. Gall gynnwys gorfodi neu drin rhywun i fod yn dyst neu i gymryd rhan mewn unrhyw weithredoedd rhywiol.
Cefnogaeth uniongyrchol, tymor byr yn canolbwyntio ar gynllunio diogelwch a rheoli risg, gyda'r opsiwn ar gyfer atgyfeirio i wasanaethau cymorth tymor hwy a gwasanaethau eraill.